Lise bitip, üniversite hayatı başlayıp da masraflar artınca bir çok gencin en temel problemi para oluyor. Aileler liseye nazaran daha çok destek olsalar bile büyümenin getirdiği sorumluluklar, hayatın içinde sosyal olarak daha aktif olmak, okul masrafları derken giderler katlanarak artıyor. Ders programlarının, okulların da liseye göre daha esnek olmasıyla beraber gençler iş aramaya başlıyorlar.

Bu yazıda hem kendi deneyimlerimden, hem de son zamanlarda karşıma çıkan ve üniversite öğrencileri için ideal olabilecek işlerden bahsedeceğim.

Üniversitedeyken çalıştığım işler

Hangi işte çalışmadım ki? diye sormak daha mantıklı olur belki. 2009-2015 yılları arasında (19-25 yaş arası) günlük, proje bazlı, sezonluk, uzun dönem, maaşlı bir çok işte çalıştım. Üniversiteye ilk olarak İstanbul Aydın Üniversitesi’nde 2 yıllık Radyo-Tv Programcılığı okuyarak başladım. Lisede bölümüm yabancı dil’di, ben daha sanatla alakalı olabilecek bir bölümle devam etmek istediğimden üniversite serüvenim 2 yıllık özel okulla başladı. Bu dönemde okul eve uzak olduğundan ev tutuldu, özel okul masrafı da üzerine eklendi ve henüz 17 yaşındayken aldı beni bir geçim telaşı. Bu dönemde 3-4 iş denedim:

• Bir günlüğüne TTNET standında durdum, hoşuma gitmedi,
• Bir firma için bir günlüğüne Beyoğlu’nda anket yaptım, hoşuma gitmedi,
• Okulun yakınında yeni açılan bir cafede bir grup adayla beraber baristalık eğitimi aldım, sonunda işe başkası alındı ve 2 yıllık üniversite süresi boyunca başka bir iş denemedim.

Sonra 2 yıllık okuldan mezun oldum ve ailemin yanına döndüm. Hayalim okulu bir sonraki sene dikey geçiş sınavına girip 4 yıla (hatta mümkünse Viyana’da) tamamlamaktı. Döner dönmez Best Fm’de ücretsiz staja başladım, bir 10 gün kadar çalıştıktan sonra yapmak istediğimin bu olmadığına ve bir an evvel para kazanmak istediğime karar verdim ve esas iş serüvenim de bundan sonra başladı:

• Gümüşsuyu’ndaki radyodaki işime gitmeden önce orada çalışan bir arkadaşıma danışarak Kafe Pi’nin Küçükbeyoğlu şubesine giderek iş başvurusunda bulundum. Bana bir form dolturttular, yarım saat sonra da
  ‘siyah pantalonun var mı? yarın gel başla’ diye telefon aldım. Son kez Best Fm’de çalıştım ve ertesi gün 2 yıl sürecek Kafe Pi maceram başladı.
• KAFE Pİ: O dönemde bir çok şubesi olan, tüm şubelerde üniversite öğrencilerinin çalıştığı, ödemeleri günlük aldığımız bir bar zinciriydi. Garson olarak işe başladım, -Viyana’ya gidebilirsem orada da bu işi yapabilirim diye düşünüyordum- 2 hafta kadar sonra iyi çalışmış olacağım ki beni bara aldılar. Kokteyl yapmayı, baristalığı öğrendim, daha çok para kazandım ve bu 2 sene kadar Kafe Pi’nin çeşitli şubelerinde sürdü. Bir ara personel şefliği yaparak maaşlı olarak da çalıştım. 2 yılın sonunda DGS’ye girerek Marmara Üniversitesi İletişim Fakültesi’ni kazandım ve Kafe Pi’deki işimden ayrıldım.

Kafe Pi bana neler kattı?

İlk uzun süreli iş tecrübesi olarak Beyoğlu’nda gecesi gündüzü olmayan, sabahlara kadar çalıştığım bir işimin olması maddi ve manevi olarak inanılmaz bir özgürlük duygusu verdi bana. O dönemde hepsi üniversite öğrencisi olan bir dünya insanla iş arkadaşı oldum, kimisi hayatımda kaldı hala görüşüyorum. Kendi potansiyelimi, çalışmanın güzelliğini, sabretmeyi, müşteri ilişkilerini, insan idare etmeyi burada öğrendim. Para kazandım, meslek öğrendim, eğlendim ve kendimden özgür bir birey yarattım.

Marmara’ya başlayıp Kafe Pi’yi bıraktıktan sonraki dönemde:

• Bir arkadaşımın aracılığı ile bir yayınevi ile görüşerek kitap editörlüğüne başladım. Okumayı ne kadar sevsem de, harekete alışık olduğum ve kazandığım paraya değmeyeceğini düşündüğüm için 2 kitap sonrasında bu işi bıraktım.
• Başka bir arkadaşlarımla çocuk doğumgünlerinde fotoğraf çektim,
• Daha sonra yine bir arkadaşım aracılığı ile Unilife isimli bir organizasyon şirketinin düzenlediği konserlerde alan sorumlusu olarak çalıştım. Proje bazlı para kazanıyor, üstelik dünyaca ünlü insanların konserlerini ücretsiz izliyordum. Tek kelimeyle harikaydı ancak yalnızca yazları çalışabiliyordum.

• Arada iş geldikçe barlarda barmaid olarak çalıştım. Sonra 2013 senesinde Work and Travel’a gidip Six Flags isimli bir eğlence merkezinde kasiyerlik yaptım. Döndüm ve üniversitenin son senesinde bir Yurt Dışı ve Eğitim Danışmanlık şirketinde vize sorumlusu olarak işe başladım. Tam zamanlı iş ile okul birlikte yürümeyince bu işi de bıraktım.

• Bunun arkasından Galeri Artist isimli bir sanat galerisinde satış sorumlusu asistanı olarak işe girdim. Bu işi de tam zamanlı olduğundan 1 ay sürdürebildim.

• ALCOHOLOCO: Yine yarı zamanlı bir işe ihtiyacım olduğundan yıllarca Kafe Pi ve Unilife’ta öğrendiklerimi Alcoholoco isimli bir bar catering şirketinde değerlendirme imkanı buldum. Düşününce gençliğim ile yaptığım en iyi iki şey Kafe Pi ve Alcoholoco’da çalışmak gibi geliyor bana. Çırağan Sarayı, For Seasons, Les Ottoman, Hilton, Mandarin Oriental aklınıza hangi otel ve bu otellerde düzenlenen etkinliklerde kocaman bir ekibin parçası olarak çalıştım 2 sene kadar. Burada da günlük kazandım ve okul bittikten sonra da iş bulana kadar bir müddet keyifle çalıştım.

Dezavantajlar neydi?

Hep pozitif yönlerinden bahsettim ama tabii ki olumsuz tarafları da vardı Üniversite döneminde yaptığım iş seçimlerinin. Bunların biri alanım olan İletişim konusunda kendimi geliştirmek yerine başka alanlarda deneyim kazanmış olmam, bir diğeri ise uzun ve ağır çalışılan yılların arkasından gelen (geçmeyen omuz ağrısı gibi) fiziksel etkiler. Mezun olduktan sonra kendi alanım ile ilgili bir iş bulmuş olmamı hesaba katarsak yine de benim serüvenimi 10 üzerinden 7 ile değerlendirebiliriz.

Uzun uzun kendi deneyimlerimden bahsettim ama arada devir değişti, o döneme internet üzerinden yapılabilecek işlerin sayısı arttı. Hem alanım iletişim olduğundan, hem de kendi internet sitem vs aracılığıyla teknoloji ile içli dışlı olmaya devam ettiğimden, yenilikleri de merak ettiğimden günümüzde üniversite öğrencilerinin yapabileceği işler konusunda da fikirlerim var.

Üniversite öğrencilerine iş önerileri

• Garsonluk
• Barmenlik
• Stand hostesliği
• Etkinliklerde çeşitli görevler alma
• Red Bull, çeşitli sigara markaları vb gibi büyük markalarda tanıtım görevlisi olarak çalışma

İnternet üzerinden para kazanmak

Sosyal Medya

İnternet ve sosyal medya çağında yaşıyoruz. Okuduğunuz alan ne olursa olsun internet ile içli dışlıysanız eğer Sosyal Medya Yönetimi (Instagram, Facebook etc), bildiklerinizi, iyi yaptığınız şeyleri sosyal medya aracılığıyla paylaşarak önce kitle sonra reklam geliri edinebilir yada fenomenlere asistanlık gibi alanlarda kendinizi geliştirip bir ofise gitme gereği olmadan para kazanabilirsiniz. İçerik üretmek, fotoğraf çekmek, makale yazmak, grafik dizayn, tasarım, kod yazımı, çeviri yapmak, özel ders vermek gibi bir çok alanda iş ilanı bulmak mümkün. İnternet üzerinden yeteneklerinize uygun bir iş bulabilirsiniz.

İnternet üzerinden iş bulabileceğiniz site önerileri

Bionluk: Burada kendinize yeteneklerinize dair bir profil oluşturup, iş alabilirsiniz. Site komisyon bazlı çalışıyor, işi teslim ettiğinizde kendi kesintilerini yaparak ödemenizi hesabınıza yatırıyorlar.

Sitelerine buradan ulaşabilirsiniz.

Othersapp: Bu sitede kişiler yada şirketlerin verdikleri iş ilanlarını bulabilir ve işlere aday olabilirsiniz. (Online işlerden, çocuk bakıcılığına, stand hostesliğine farklı farklı işler oluyor.)

Siteye buradan ulaşabilirsiniz.

DogGo: Köpeklerle iyi anlaşıyorsanız Doggo isimli uygulamaya kaydolarak boş zamanlarınızı köpek gezdirerek değerlendirip, para kazanabilirsiniz. Yukarıdaki iki uygulamayı müşteri olarak kullanıyorum ancak Türkiye’ye döndükten sonra çok zamanım olduğundan ve köpeklerle zaman geçirmeye bayıldığımdan walker olarak DogGo’ya başvurdum, eğitimlerine katıldım ve zamanım oldukça ben de köpek yürütüyorum. Hem sağlıklı ve keyifli hem de güzel bir gelir kaynağı. Ancak şu an için yalnızca İstanbul’da faaliyet gösteriyorlar.

Walker olmak için buradan başvurabilirsiniz.

Armut.com: Armut.com her türlü hizmeti çatısı altında toplayan bir uygulama. Buraya üye olarak köpek gezdirme, evde kedi-köpek bakımı, çocuk bakıcılığı, yoga eğitmenliği gibi alanlarda iş bulabilirsiniz.

Sitelerine buradan ulaşabilirsiniz.

İnternet üzerinden satış yapmak

Bir başka yöntem de internet üzerinden ürün satışı yapmak. Kendi ürettiğiniz yada uygun fiyata aldığınız şeyleri Instagram, ETSY gibi platformlardan yurt içi ve yurt dışında satabilirsiniz.