İtalya ve özellikle başkent Roma ziyaret etmek istediğim yerler listesinde çok özel bir yere sahipti. Her ne kadar tarihi yerler, görülmesi gerekenler konusunda fikrim olsa da gitmeden önce tüm seyahati harfi harfine planlamak ve hiçbir şey kaçırmadığımdan emin olmak istiyordum. Ama öyle olmadı çünkü ‘Hadi yarın Roma’ya gidelim’ diyerek 5-8 Nisan tarihlerine bilet aldık ve ben kendimi daha ne olduğunu anlamadan Roma’da buldum.

Roma özellikle tarihi yerler ve müzeleri detaylı bir şekilde gezmek istiyorsanız 3 günde gezilebilecek bir şehir değil ama yürüyerek gezilebilecek bir şehir olduğundan, işlevsel bir rota çizerek görülmesi gereken çoğu yeri (detaylı olmasa da) görmek mümkün. Şehrin kendisi de adeta bir açık hava müzesi olduğundan bu yazıda bahsedeceklerim haricinde de dünya kadar tarihi yapı, kalıntı göreceksiniz ve eminim 3 gün Roma’nın büyüsüne kapılmak için yeterli olacak.

→Seyahatinizi planlarken aklınızda olsun Roma’da 2 adet havalimanı bulunuyor. Türkiye’den uçuşlar ana havalimanı olan Leonarda da Vinci-Fiumicino Havalimanı‘na yapılıyor. Diğer havalimanı Ciampino oldukça küçük bir havalimanı ve Ryanair, Easyjet gibi low budget (düşük bütçeli) firmaların uçuşları buradan yapılıyor.  Biz Lizbon’dan Ryanair ile uçtuğumuz için Ciampino Havalimanı’na indik ve hemen havalimanı çıkışında bulunan duraktan bir taksiye binerek otelimize ulaştık.

→Gitmeden hemen bir gün önce son dakikada otel baktığımız için şehir merkezinde uygun bir yer bulamadık. Bu sebeple şehir merkezine yürüyerek 1 saat, tramvayla 15 dakika mesafede bulunan Le Fate Apartments‘ta kaldık.  Odadan ve sabah hazırlanan şahane kahvaltıdan ne kadar memnun kalmış olsak da konumu şehir merkezine daha yakın olan bir yerde kalmak daha iyi olurdu. Eğer hala nerede kalacağınıza karar vermediyseniz Roma’da nerede kalınır? başlıklı yazıya göz atabilirsiniz.

→Roma Pass 72 saati 38.5 Euro (ilk 2 müzeyi ücretsiz ziyaret etme hakkı veriyor), 48 saati ise 28 Euro olan (ilk müze ücretsiz) ve metroları ücretsiz kullanmanıza, bir çok müzede indirim almanıza, Kolezyum ve bir kaç başka müzede beklemeden geçmenize imkan veren bir kart. Linke tıklayıp detayları incelemenizi öneririm.

→Roma yeme-içme önerilerine buradan ulaşabilirsiniz.

Aşağıda görülmesi gereken yerleri anlatırken okurken fikriniz olsun diye kısa kısa  bilgiler vermeye çalıştım. Söz konusu Roma gibi tarihi binlerce yıl öncesine dayanan, medeniyeti, sanatı, tarihi yönlendirmiş ve üstelik içerisinde bir başka ülke (Vatikan) barındıran bir şehir olunca dolu dolu tüm bilgileri vermek mümkün olmuyor. O yüzden özellikle merak ettiğiniz yerleri teker teker araştırmanızı tavsiye ederim, yazdıklarım haricinde öğrenecek çok fazla şey var.

Roma’da gezilecek yerler

Roma’da gezilecek yerleri teker teker vermek yerine, günlerinizi daha rahat planlayabilmeniz açısından bölge bölge açıklamaya çalışacağım.

1.Bölge: Centro Storico (Tarihi Şehir Merkezi)

Centro Storico, adından da anlaşılacağı üzere Roma şehrinin kalbi ve görülmesi gereken bir çok şey bu alanda birbirine yakın şekilde bulunuyor. Bu bölgede bulunan önemli yerler/yapılar şöyle:

Piazza Navona (Navona Meydanı)

Burası Roma’nın en ünlü ve büyüleyici meydanlarından biri. Dört bir yanında restoranlar bulunan, sokak sanatçılarının performanslar sergilediği, günün her saati hareketli olan meydanın ortasında Barok mimarisinin en önemli isimlerinden biri olan Bernini’nin eseri olan Fontana dei Quattro Fiumi (Nehirler Çeşmesi) bulunuyor. Meydanda bulunan ve görülmesi gereken bir diğer yapı Sant’Agnese in Agone Kilisesi.

*Bir çok kaynakta Piazza Navona’nın yeme-içme konusunda pahalı olduğu yazılmış bu sebeple özellikle restoranların menülerini inceledim, gerçekten de yemeklerde fiyatlar diğer bölgelere göre bir kaç Euro oynuyor. Biz akşamüstü bir şeyler içmek için oturduk ve şişesi 15 Euro olan ev yapımı beyaz şarap ve 3 Euro’ya atıştırmalık bir şey yedik, kalktık. Hoşunuza giden, oturmak isteyeceğiniz bir yer görürseniz buralar pahalıymış demeden yine de menüsüne bakmanızı ve en azından bir şeyler içmek için oturmanızı tavsiye ederim.

Panteão (Pantheon)

İsa’dan önce 118-125 yılları arasında inşa edilen Pantheon ‘Tüm Tanrıların Tapınağı’ anlamına geliyor. 2000 yıllık geçmişiyle Antik Roma’dan günümüze en iyi şekilde korunarak gelen en eski yapı burası. Hala tüm ihtişamıyla Roma’nın göbeğinde her gün binlerce kişi tarafından ziyaret ediliyor.

*Pantheon’a Piazza Novana’dan yürüyerek 5 dakikada ulaşabilirsiniz.

*Pantheon hakkında detaylı bilgi edinmek isteyenler bu linkten faydalanabilirler. Türkçe olarak detaylı bir şekilde tarihi ve görülmesi gerekenler güzelce açıklanmış. 

Fontana di Trevi (Trevi Çeşmesi)

La Dolce Vita (Tatlı Hayat) filminden hatırlayabileceğiniz, Türkçede Aşk Çeşmesi olarak da anılan Trevi Çeşmesi İtalyan Mimar Nicola Salvi tarafından tasarlanmış, yapımına 1732 senesinde başlanmış  ve Salvi’nin 1751’de ölmesi üzerine 1762 yılında Mimar Pietro Bracci tarafından tamamlanmış.

Trevi Çeşmesine nasıl bozuk para atılır? Trevi Çeşmesi’nde nasıl dilek dilenir?

Bir çoğunuzun kulağına gelmiştir ‘Aşk çeşmesine para atma’ ritüeli. Burada iki efsane söz konusu:

İlkine göre, sağ elinizle sol omzunuzun üzerinden çeşmeye bozuk para attığınız taktirde Roma’ya günün birinde tekrar gelirsiniz.

İkinci efsanenin ise Three Coins In The Fountain (Türkçe Aşk Çeşmesi) filminden etkilenilerek ortaya çıktığı söyleniyor. Bu efsaneye göre çeşmeye 3 farklı bozuk para atılması gerekiyor. İlki Roma’ya tekrar gelmek, ikincisi yeniden aşkı bulmak ve üçüncüsü ise günün birinde evlenmeyi garanti altına almak için.

Dilekler gerçek olur mu bilemeyiz peki ama çeşmeye atılan bu paralara ne oluyor?  diye soracak olursanız eğer, yaptığım araştırmalara göre çeşme haftada 3 gün sabah 9 sularında temizlik ve bozuklukların toplanması için kapatılıyormuş. Haftada ortalama 20.000 Euro para toplandığı söyleniyor (yılda 1.2 milyon Euro civarı yapıyor). Toplanan paralar ise Roma’daki fakir ve evsizlere yemek sağlayan Caritas isimli yardım kuruluşuna veriliyormuş. Bu arada çeşmeden para almaya çalışmak ya da almak suç sayılıyor.

*Pantheon’dan Trevi Çeşmesi’ne yürüyerek 8 dakikada ulaşabilirsiniz.

*Eğer Trevi Çeşmesi’ni keyfini çıkara çıkara seyretmek, kenarında biraz oturmak, dilediğiniz gibi fotoğraf çekmek istiyorsanız önerim sabah erken saatlerde ya da gece yarısından sonra gitmeniz. Sabah 9-10’dan sonra geceyarısına kadar inanılmaz kalabalık oluyor.

Piazza di Spagna (İspanyol Meydanı)

Adını bölgede bulunan İspanya elçiliğinden alan İspanyol Meydanı Roma’daki en kalabalık meydanlardan biri. Bunun sebeplerinden biri 1726 yılında yapımı tamamlanan ve meydandan yukarıda bulunan Trinita dei Monti Kilisesi‘ne ulaşımı kolaylaştırmak amacıyla inşa edilen İspanyol Merdivenleri’nin  de bu meydanda yer alması. Merdivenler gece-gündüz oturup dinlenen, bir şeyler içen, arkadaşlarıyla sohbet eden insanlarla dolup taşıyor.

İspanyol Meydanı’nda bulunan gemi şeklindeki çeşmenin adı Fontana della Barcaccia (Eski Gemi Çeşmesi). Barok tarzında yapılan bu tatlı su çeşmesinin yapımı 1627 yılında Pietro Bernini ve oğlu Gian Lorenzo Bernini tarafından tamamlanmış. Çeşmenin bu şekilde tasarlanmasının da bir hikayesi var: Tiber Nehri 1598 senesinde taşmış, İspanyol Meydanı 1 metre kadar suyun altında kalmış ve sular çekildiğinde meydanda bir gemi varmış. Çeşmeyi yaparken o gemiden esinlenmişler.

İspanyol Merdivenleri’nin tam karşısında ise şehrin en ünlü alış-veriş caddesi Via Condotti yer alıyor.

*Trevi Çeşmesi’nden İspanyol Merdivenleri’ne yürüyerek 8 dakikada ulaşabilirsiniz. 

Castel Sant’Angelo (Kutsal Melek Kalesi)

Tiber Nehri’nin kıyısında yer alan ve 58 odadan oluşan San’tAngelo Kalesi Roma’da bulunan en önemli tarihi yapılardan bir tanesi. Kale, M.S. 139 yılında Roma İmparatoru Hadrianus ve ailesinin mozalesi olarak yapılmış, Ortaçağ’da bir dönem hapishane olarak kullanılmış, hatta Fatih Sultan Mehmet’in oğlu Cem Sultan sürgünde olduğu dönemin bir kısmını burada geçirmiş.

Bir çok kaynakta acil bir durumda Papa’nın Vatikan’dan kaçabilmesi için 1227 yılında kale ile Vatikan arasında bir koridor inşa edildiği yazıyor.

Kalenin ön kısmında Ponte Sant Angelo (Hadrian Köprüsü) bulunuyor. Köprü üzerinde ise farklı heykeltraşlar tarafından inşa edilmiş 10 farklı melek heykeli bulunuyor.

Ziyaret etmek isteyenler için kale içerisinde Museo Nazionale di Castel Sant’Angelo (San’tAngelo Kalesi Ulusal Müzesi) bulunuyor.

*Kutsal Melek Kalesi’ne İspanyol Meydanı’ndan 12 dakika yürüyerek ulaşabilirsiniz. Kale Vatikan’a (Batı yönünde) 1 km, Kolezyum’a 1.5 km (Güney yönünde) mesafede yer alıyor. 

2.Bölge: Colosseum

Kolezyum, Roma Forumu ve Palatino Tepesi birbirlerine bir kaç dakikalık mesafelik bir alan içerisinde bulunuyor ve genelde aldığınız biletle 3 yeri birden görebiliyorsunuz.

Altare della Patria (Vittorio Emanuele II Abidesi)

Piazza Venezia’da (Venedik Meydanı) bulunan bu anıtın Kolezyum ile bir bağlantısı yok. Bu bölüme yazmamın tek sebebi Kolezyum’a 16 dakika yürüme mesafesinde olması ve muhtemelen Kolezyum’a giderken karşınıza çıkacak olması.

Anıt, 1885-1911 yılları arasında Birleşmiş İtalya Krallığı’nın ilk kralı II. Vittorio Emanuele’i onurlandırmak amacıyla yapılmış. Görsel olarak heybetli ve etkileyici olan bu anıtın içerisinde tarihi anlarda kullanılmış bayraklar, silahlar ve çeşitli eşyaların bulunduğu Museum of the Risorgimento (İtalya Birleşme Müzesi) bulunuyor. Müze ile ilgili kaynaklarda eğer İtalyan ya da konu ile çok ilgili değilseniz ziyaret etmenin çok da şart olmadığı belirtilmiş.

Colosseum (Kolezyum)

Roma’da bulunan ve muhtemelen hemen herkesin bildiği meşgur gladyatör dövüşlerine ev sahipliği yapan Kolezyum’un (diğer adıyla Flavian Amphitheatre) yapımına MS 72 yılında başlanmış ve MS 80 yılında tamamlanmış.

50.000-80.000 arası seyirci kapasitesinin olduğu söylenen arena yalnızca gladyatör dövüşlerine değil; meşhur savaşların tekrar canlandırılması, halk gösterileri, taklit deniz savaşları, hayvan avcılığı, infazlar gibi farklı etkinlikler için de kullanılmış.

İnsan televizyonda gördüğü, hakkında hikayeler ve efsaneler dinlediği, tarihi binlerce yıl öncesine dayanan bir yere gidince ister istemez büyüleniyor. Yapının bugünkü hali harabeden hallice olsa da hala gezerken eski günlerini hayal edebileceğiniz kadar ayakta.

*Eğer Roma Pass’iniz yoksa ve Kolezyum için bilet almanız gerekiyorsa biletinizi online olarak bu linkten  almanızı tavsiye ederim. Hem Kolezyum’a, hem Palantino Tepesi ve Roma Forumu’na girebileceğiniz biletin fiyatı 16 Euro. Gelip size kuyruğu gösterip ‘en az 2 saat beklersiniz’ diye tur satmaya çalışanlar olacak, eğer biletinizi online olarak alırsanız bilet kuyruğunda beklemeden içeri girebildiğiniz aklınızda olsun. (Bizim biletlerin onaylanıp mailimize gelmesi yaklaşık 45 dakika sürdü, beklemek istemiyorsanız önceden almanızı tavsiye ederim.)

Foro Romano (Roma Forumu)

Roma Forumu, Antik Roma’da siyaset, ticaret ve hukuk yaşamının merkezi olarak 1000 yıl boyunca şehrin en önemli kısmı olmuş. Roma İmparatorluğu yıkıldıktan sonra bir çok yapı zarar görmüş ancak bir kaçı sağlam kalabilmiş. Günümüzde dünyanın en büyük arkeolojik alanlarından biri olarak varlığını sürdürüyor.

Palatino (Palantino Tepesi)

Palatino yedi tepeli Roma’nın en eski ve en merkezde olan tepesi. Antik Roma’nın en önemli yerleşim birimlerinden olan bu tepe Roma kentinin tarihi kalıntılar açısından da en zengin bölgesi. Tarih boyunca eski imparatorların evleri, taklar, tapınaklar bu bölgeye inşa edilmiş.

Roma Mitolojisine göre, kardeşler Romus ve Romulus dişi bir kurt tarafından bulunarak hayatları kurtarılmış. Daha sonra Faustulus ve karısı Acca Larentia bebekleri bularak bu tepede yetiştirmişler ve Romulus Roma’yı kurmaya karar vermiş. Son yıllarda yapılan araştırmalara göre gerçekten Roma’nın köklerinin Palatino olduğu düşünülüyor, yapılan kazılarda MÖ 1000 yılında burada yerleşim olduğuna dair kanıtlar bulunmuş.

3.Bölge: Jewish Ghetto (Yahudi Gettosu)

Trevi Çeşmesi’nden 18 dakika yürüyerek ulaşabileceğiniz Yahudi Gettosu pek fazla bilinmiyor olmasına rağmen mini bir Kolezyum’u andıran Teatro Marcello (Marcello Tiyatrosu), Tempio Maggiore di Roma‘yı (Sinagog ve Yahudi Müzesi) görmek, meydanda bulunan Yahudi restoranlarına göz atmak için ziyaret edilebilir. 

4.Bölge: Trastevere

Travestere Roma şehir merkezinden Tiber Nehri ile ayrılıyor. Yahudi Gettosu’na 18 dakika, Trevi Çeşmesi’ne 35 dakika yürüme mesafesinde bulunuyor.

Gittiğim her şehirde kendimi konforlu hisssettiğim, hem eğlencenin, hem de yeme-içmenin kaliteli ve uygun fiyatlı alternatiflerinin olduğu, yalnızca turistlerin değil yerlilerin de gittiği yerler bulmayı seviyorum. Roma’da burası Trastevere oldu. Kendimi evimde hissettim, adeta aşık oldum bu semte, meydanlarına, arnavut kaldırımlı sokaklarına!

Trastevere, Roma’da en az bir akşam yemek yemeniz, barlarında bir şeyler içmeniz gereken bir yer. Bir çok restoranda fiyatlar şehrin geri kalanına göre daha uygun, yemekler ve servis oldukça kaliteli.

5.Bölge:Vatikan

Vatikan hakkında bilgiler

Vatikan, yüz ölçümü açısından yeryüzünün ikinci en küçük ülkesi, Hristiyanlığın Katolik mezhebinin başkenti, yerleşik nüfusu 500 kişi civarı, yönetim biçimi mutlak Monarşi, devlet başkanı Papa ve sözü kanun niteliğinde.

Ekonomisini sahibi olduğu ya da yönlendirdiği gazete/dergi ve radyo programları, Vatikan’da satılan hediyelik eşyalar, Katoliklerden kesilen kilise vergileri, bağışlar oluşturuyor. Vatikan Şehir Devleti’nin 100 adet İsviçreli Katolikten (Swiss Guards) oluşan da sembolik bir ordusu var.

• Biz önceden bilet almadığımız ve Vatikan’a öğleden sonra vardığımız için yalnızca Aziz Petrus Bazilikası’nı görebildik. Vatikan müzeleri sabah 09:00-16:00 arası açık olsa da içeriyi gezmek çok uzun zaman aldığı için bilet satışlarını erken saatlerde durduruyorlar. Eğer çok geç kalmadıysanız normal fiyatından biraz daha pahalı (36 Euro civarı. Gişeden satın aldığınızda rehbersiz müzeler + Sistine Şapeli bileti 16 Euro) rehberli turlar bilet satışı durduktan sonra da satışa devam ediyorlar.
• Vatikan’a girişlerde vize istenmiyor. Kimlik, pasaport kontrolü yapılmıyor.
• Yaz mevsiminde gidiyorsanız ve açık giyindiyseniz yanınızda üzerinizi örtecek şal gibi bir şeyin olmasında fayda  var.
• Aziz Petrus Bazilikası’nın en tepesine tırmanmak mümkün. Manzara için tırmanmaya değer ancak yükseklik korkusu bir yana klostrofobiniz varsa en tepeye yüzlerce insan aynı anda bir insanın ancak geçebileceği kadar dar ve dik basamakları, yokuşları tırmanmanız gerektiği aklınızda olsun.

Vatikan’da görülmesi gereken yerler:

Piazza San Pietro (Aziz Petrus Meydanı)

Basilica di San Pietro in Vaticano (Aziz Petrus Bazilikası)

Musei Vaticani (Vatikan Müzeleri)

Cappella Sistina (Sistine Şapeli)

Stanze di Raffaello (Rafael Odaları)

Roma’da işinize yarayabilecek küçük ipuçları

• Roma’da musluk suyu içiliyor. Yani su şişeniz olduğu müddetçe suya para vermenize gerek yok.
• Kolezyum’a giden yol üzerinde ücretsiz soda ve su makinesi var. Sırf bedava soda nasıl oluyor onu denemek için bile yanınızda şişe bulundurun bence.
• Eğer sigara içiyorsanız bir çok yerde sigara otomatları bulunuyor ancak bu makineler İtalyan kimlik kartı ve İtalyan kimlik numarasıyla çalışıyor. O sebeple sigara almak isterseniz bir İtalyan’ın yardımına ihtiyacınız olabilir.
• İtalyanca ‘latte’ süt anlamına geliyormuş. Latte sipariş edip bir bardak soğuk sütle baş başa kalınca anladım, siz aynı hataya düşmeyin.
• Biz taksilerin durumu pek iyi olmadığı için bir kaç defa Uber kullandık. Araçlar güzel, arkadaş canlısı sürücülere denk geldik ancak Roma’da Uber pahalı.
• Sabahın erken saatlerinden gece yarılarına kadar açık restoran bulmak  mümkün. Özellikle Trastevere bölgesinde gece yarısı rahatlıkla karnınızı doyurabilirsiniz.